भक्तपुर, २७ चैत २०७९ सौर्यमासका आधारमा मनाइने देशकै एकमात्र सांस्कृतिक एवं ऐतिहासिक महत्वको भक्तपुरको प्रसिद्ध बिस्केट जात्रा आज सोमबारबाट शुरु भएको छ । विशेष हर्षोल्लासका साथ यो वर्षको बिस्केट जात्रा शुरु भएको हो ।
नेपाल भाषामा वि अर्थात् विषधारी नाग – सिका अर्थात् मारिएर भन्ने हुन्छ । विषधारी नाग मारिएको खुशीयालीमा मनाइएको यो जात्रा वि- सिका बाट विस्का: जात्रा हुँदै कालान्तरमा अपभ्रम्स भई बिस्केट जात्रा भनिन थालिएको हो । नाग र नागिनको संहार गरि बस्ती विस्तार गरेको खुसीयालीमा विस्का: जात्रा मनाउन थालिएको किंवदन्ती रहेको छ।
तमारी (टौमढी)स्थित नागपताकासहितको ल्योसिं उठाउदै ८ रात ९ दिन सम्म मनाइने बिस्केट जात्रा भैरवनाथको रथ तानातान गर्दै शुरुवात गरिएको छ । काठैकाठले प्यागोडा शैलीमा निर्माण गरिएको तीन तल्ले रथमा रथभित्र भैरवनाथको मूल देवता र अगाडि बेताल देवतालाई विराजमान गराई पाँचतल्ले मन्दिर प्राङ्गणबाट रथ तान्न थालेपछि यो वर्षको जात्रा शुरु भएको हो । रथ तान्नु अघि भैरवनाथको विधिवत पुजा गरी रथमा खड्ग, तरवार, निशान राखिएको थियो ।
ल्योसिं उभ्याइने र ढाल्ने जात्रा नै विस्केटको प्रमुख जात्रा हो । मल्ल राजाहरूले भैरवनाथ र भद्रकालीको रथ जात्रा समावेश गरी तान्त्रिक पूजा विधि विधानसमेत थप गरी आठ रात नौ दिनसम्म जात्रा मनाउने प्रचलन थालिएको बताइन्छ । लिच्छवी कालदेखि सुरू भएको प्रत्येक नयाँ वर्षमा मनाइने भक्तपुरको प्रसिद्ध विस्केट जात्रा भव्यरूपमा मनाइन्छ । जात्रा हेर्न भक्तपुरमा उपत्यकाबाट मानिसहरु भक्तपुर आइपुगेका थिए । बिहानै देखि भक्तपुरका बासिन्दाले ल्योसिं उभ्याएको ठाउँमा बलि दिने र पूजा गर्नेको समेत घुइचो लागेको थियो । सांस्कृतिक महत्व बोकेको विस्केट जात्रा हेरेमा शत्रु एवम् दुःख नाश हुने मान्यता रहेको छ ।
जात्राको पहिलो दिन भैरवनाथको रथ तानेर क्वने (तल्लो) टोलको तमारी, बुलुचा, घट्खा, नासमना, मुलाखु, वशंगोपाल, तेखापुखु र थने (माथिल्लो) टोलको क्वाछेँ, साकोठा, सुकुलढोका, गोमारी, सोङ्गलो, दत्तात्रयसम्म रथ तानेर पुनः गःहिटीमा पु¥याई जात्रा सम्पन्न गरिएको छ । रथ तानेर लादा दत्तात्रय मन्दिर अगाडिको भिमसेन मन्दिर र बेतालको मुख जुधाउनु हुँदैन भन्ने धार्मिक मान्यता छ । जात्राको अन्तिम दिन भैरवनाथको रथलाई गःहिटीबाट पहिलो दिनमा जस्तो थने(माथिल्लो) र क्वने(तल्लो) टोलका बासिन्दाबाट तानातान गरी रथलाई तमारी स्थित भैरवनाथको प्राङ्गणमा पु¥याई जात्रा सम्पन्न गरिन्छ ।