सर्लाहीको उत्तर–पूर्वी भेगमा वनको जग्गा बेचबिखन गरी धमाधम घरटहरा निर्माण गरिरहेका छन् । सर्लाहीको ईश्वरपुर नगरपालिका–१२, कालिन्जोर दोङखोरियामा सो कार्य भई रहेको हो ।

केहि वर्षयता सिसौले भरिएको चौर थियो तर अहिले मानव बस्ती बन्दै गई रहेको छ । घर निर्माणसंगै मकै, तोरी, बेसार लगायतका बाली लगाउने र तरकारी खेती गरिरहेको छ ।

फूलजोर बाबा साझेदारी वन क्षेत्रको सो चौरमा पक्कि घर निर्माण गरि व्यापार व्यसाय संचालनमा ल्याएको छ । एक आपसमा घरायशी कागज बनाएर चौरको जग्गा खरिद बिक्रि भई रहेको श्रोतले जनाएको छ ।

पूर्व–पश्चिम राजमार्ग अन्तर्गत फूलजोर चोकबाट नौ किलोमिटर उत्तरमा पर्ने कालिन्जोरको दोङखोरिया क्षेत्रमा स्थानीय केही परिवार र छिमेकी गाउँ देउराली, झरझरा लगायतका क्षेत्रबाट आएका व्यक्तिले वनको जग्गा अतिक्रमण गरी घरटहरा निर्माण गरी खेतीपाती गर्दै आएका हुन् । वन अतिक्रमण गरेर बसेकै बस्तीमा नगरपालिकाले गत वर्ष नाला निर्माण गरेको छ । त्यस गाउँमा बिजुलीको सुविधा पनि पुगेको छ ।

केही वर्षअघि तत्कालीन जिल्ला वन कार्यालयले सुरक्षाकर्मीको सहयोगमा वन अतिक्रमण गरी बनाइएको संरचना भत्काउनुका साथै बालीनाली नष्ट गरेको थियो । तर पछिल्लो समय अतिक्रमण क्षेत्र खाली गराउन चासो दिइएको छैन । बस्ती विस्तार हुँदै जाँदा थप वन अतिक्रमणमा पर्दै गएको छ । सुरुमा केही घर निर्माण गरिएका भए पनि अहिले बाक्लो बस्ती बसेको छ ।

डिभिजन वन कार्यालय सर्लाहीका प्रमुख माधवप्रसाद देवले वनको जग्गा किनबेच गर्नु गैरकानुनी कार्य भएको बताउनुभयो । उहाँले यस बारेमा तत्कालै आफू त्यहाँ गएर बुझ्ने समेत बताउनुभयो ।

‘सुकुम्बासीको नाममा हुकुम्बासीले वन अतिक्रमण गरेको सूचना हामीलाई आइरहेको छ, तत्कालै अन्य निकायसँग समन्वय गरी त्यस्तो गैरकानुनी कार्य रोक्छौँ’– डिभिजन वन प्रमुख देवले भन्नुभयो ।

सर्लाहीमा पछिल्लो समय संरक्षण र कडाइका साथ रेखदेख नहुँदा फूलजोर बाबासहित केही साझेदारी वनमा तस्करी बढेको छ । वन रक्षकको आँखा छलेर तस्करले सरकारी वनबाट काठ तस्करी गर्दा वन क्षेत्र उजाड बन्दै गएको भन्दै स्थानीय बासिन्दाले चिन्ता व्यक्त गरेका छन् ।