News Portal

  • शिक्षकले यथास्थानमा रहेका विद्यालयसंग जोडिएर काम गर्दा हुन्छ : पोखरेल(अन्तर्वार्ता)

    भक्तपुरपोस्ट संवाददाता भक्तपुर
    ४७४९ पटक
    भक्तपुर

    (भक्तपुरमा १ सय ३० सामुदायिक र ३ सय ३० सस्थागत(निजी) विद्यालय छन् जो करिब पचहत्तर हजार विद्यार्थीहरुको सिकाइ केन्द्र पनि हुन् । चैत ११ देखि जारी लकडाउनका कारण सिकाइमा परेको प्रभाव र सरकारी गतिविधिका बारेमा शिक्षा विकाश तथा समन्वय इकाई, भक्तपुरका  प्रमुख  खेमनाथ पोखरेलसंग भक्तपुरपोस्टका लागि संजीप शुभचिन्तकले गरेको कुराकानी यहाँ प्रस्तुत गरिएको छ ।)

    असार १ गतेबाट विद्यालयहरु पनि खुलेका हुन् ?
    विद्यालय नै खुलेको भन्ने कुरा होइन । विद्यालयको प्रशासन शाखा मात्र खुलेको हो ।
    विद्यालय प्रशासन चै किन खुलेका हुन् नि ?
    असार १ देखि बैकल्पिक विधिबाट शिक्षण सिकाइ शुरु भएको छ । शैक्षिक संस्थाहरूमा प्रत्यक्ष पठनपाठन सम्भव नभएको कारणले असार १ गतेदेखि सिकाइ सहजीकरणका कार्यक्रमहरू कार्यान्वयन गरिएको हाे । लकडाउनका कारण विद्यालय बन्द भएपछि कुन बिकल्प बाट आफ्ना विद्यालयका विद्यार्थीहरुसंग शिक्षण सिकाइलाई जोड्न सकिन्छ भन्ने मूख्य जिम्मेवारी विद्यालयकै हुन्छ । संघ,प्रदेश र स्थानीय सरकारलाई आफ्ना विद्यार्थीको संचार माध्यममा पहुँचको अवस्था बताउन र त्यहाँबाट उनीहरुलाई लक्षित गरी उत्पादन भैरहेका शिक्षण सामाग्री विद्यार्थीसम्म पुर्याउन विद्यालय प्रशासन खुलेका हुन् ।

    बैकल्पिक शिक्षण बिधि भनेको के हो ?
    विद्यालय बन्द भएपछि अवरुद्ध भएको शिक्षण सिकाइलाई बिभिन्न विकल्पको प्रयोग गरी विद्यार्थीसंग जोड्ने विधि बैकल्पिक शिक्षण विधि हो । अनलाइन, रेडियो, टिभी, पत्रपत्रिका लगायतका माध्यम प्रयोग गरी बैकल्पिक शिक्षण बिधिबाट विद्यार्थीहरुलाई शिक्षण सिकाइ संग जोडिएको छ । शिक्षा तथा मानव श्रोत विकाश केन्द्रले यस्ता कार्यक्रम उत्पादन गरी प्रशारण गरिरहेको छ भने स्थानीय तहले समेत आफ्नो विद्यालय र विद्यार्थीको आवस्यकता अनुसार बैकल्पिक शिक्षण बिधि प्रयोग गर्दै शिक्षण सिकाइलाइ जोड दिएका छन् ।

    त्यसोभए सबै शिक्षक कर्मचारीहरु विद्यालय आउँन अनिवार्य छैन त ?
    विद्यालयले आवश्यक ठानेका शिक्षक कर्मचारी उपस्थित हुनुपर्दछ । भक्तपुर शहरी क्षेत्र भएकोले इन्टरनेट पहुँचमा विद्यार्थीहरु छन् । कतिपय विद्यालयले अनलाइन शिक्षा शुरु गरेका छन् । त्यसैले शिक्षक कर्मचारीलाई आउँन अनिवार्य गरेका पनि हुनसक्छन । असार १ अघि लकडाउनमा जसरी शिक्षक घर बस्थे, त्यसरी नै घर बस्ने छुट अब छैन । तर यसो भन्दैमा अव्यवहारिक बन्न पनि मिल्दैन । जिल्ला बाहिर रहेका शिक्षक कर्मचारी लकडाउन उल्लङ्घन गरेर अनिवार्य विद्यालयमा उपस्थित हुनुपर्ने अवस्था छैन ।

    भक्तपुरका कतिपय विद्यालयले शिक्षक कर्मचारीलाई अनिवार्य उपस्थित हुन उर्दी जारी गरेका र उपस्थित नभए बिदा काट्ने चेतावनी दिएका गुनासा पनि सुनिएका छन् नि ?
    हामीलाई कसैले त्यस्तो गुनासो गर्नुभएको छैन । कोही कसैले नबुझेर त्यसो भनेको हुनसक्छ । अहिलेको अवस्थामा शिक्षक कोरोना जोखिम मुक्त प्राणि होइनन् । जिल्ला बाहिर रहेका शिक्षक लकडाउन उल्लङ्घन गर्दै विद्यालय आउनुपर्ने अवस्था छैन । उहाँहरु जुन ठाउँमा हुनुहुन्छ । त्यहीं नजिकको विद्यालयसंग जोडिएर काम गर्न सक्नुहुन्छ । त्यहींको स्थानीय तहले आवश्यकता अनुसार अर्हाएको खटाएको काम भने गर्नुपर्दछ ।र, उहाँहरु यथास्थानबाट आउँदा त्यहाँको विद्यालय वा स्थानीय तहसँग जोडिएको प्रमाण भने पेश गर्नुपर्दछ । अन्यथा हाजिर जोडिदैन ।

    विद्यालयले अनलाइन शिक्षा शुरु गरेका भन्नुभयो । के सबै शिक्षक त्यसका लागि योग्य छन् त ? के सबै विद्यार्थी विशेषगरी सामुदायिक विद्यालयका विद्यार्थी इन्टरनेट पहुँचमा छन् त ?

    अनलाइनबाट कक्षा संचालन गर्न हाम्रो लागि चुनौती छ । सबैसंग इन्टरनेट पहुँच छैन र हाम्रा शिक्षक अनलाइ कक्षा संचालनमा अभ्यस्त छैनन् भन्ने कुरा साँचो हो । तर, चुनौती छ भन्दैमा चुप लागेर बस्ने भन्ने पनि उपयुक्त समाधान होइन । यो असहज अवस्थामा जति विद्यार्थीलाई सकिन्छ, त्यतिलाई सिकाइसंग जोडौं भन्ने हो । विद्यालयले आफूखुशी बैकल्पिक विधिबाट पठनपाठन संचालन गर्नु अघि त्यसको प्रभावकारीतामा ध्यान पुर्याउनैपर्छ । सम्बन्धित नगरपालिकाको निर्देशन बमोजिम नै विद्यालयहरुले सिकाइमा जोड दिनुपर्दछ ।

    नयाँ कक्षामा गएका विद्यार्थीले पाठ्यपुस्तक नै नपाएका अवस्थामा अनलाइन शिक्षाका नाममा बालबालिकामाथि बोझ थपिएको त होइन ?

    बालबालिकाको सिकाइ सम्बन्धमा ति बालबालिका बसेको स्थानबाट सबैभन्दा पायक पर्ने सामुदायिक विद्यालयले निशुल्क पाठ्यपुस्तक उपलब्ध गराउने व्यवस्था रहेको छ भने नयाँ कक्षामा गएका आफ्ना विद्यार्थीलाई विद्यालयले पाठ्यपुस्तक उपलब्ध गराई वैकल्पिक सिकाइ प्रणालीमा जोड्न सकिने प्रबन्ध रहेको छ । सिकाइ सहजीकरण कार्यक्रम कार्यान्वयनमा कुनै व्यवहारिक समस्याहरू भए शिक्षण संस्थाहरूले सम्बन्धित स्थानीय तहसँग परामर्श गरी प्राप्त निर्देशानुसार गर्नसक्ने अवस्था छ । अनलाइन शिक्षा भनेको सिकाइ सहजीकरणका लागि हो । यसबाट बालबालिकामाथि बोझ थपिएको तर्क स्वीकार्न सकिन्न । यद्यपी यो हाम्रा लागि चुनौती भने हो ।

    भक्तपुरमा बिद्यालय र विद्यार्थीको कूल संख्या कति हो ? के सबै विद्यार्थीलाई बैकल्पिक सिकाइ संग जोडिएको छ ?
    भक्तपुर जिल्लामा १ सय ३० सामुदायिक र ३ सय ३० सस्थागत(निजी) विद्यालय छन् जसमा करिब पचहत्तर हजार विद्यार्थीहरु अध्ययनरत रहेका छन् । सबै विद्यार्थीलाई बैकल्पिक सिकाइसंग जोड्ने हाम्रो प्रयत्न हो । हाम्रा सामुदायिकका मात्र होइन, निजी विद्यालयका विद्यार्थीहरु पनि ठूलो संख्यामा गाउँ गएको अवस्था छ । उनीहरु आफ्नै घरबाट उपलब्ध बैकल्पिक विधिको सिकाई कार्यक्रमसँग जोडिएको हुनुपर्ने हाम्रो विश्वास छ ।

    ठूलो संख्यामा विदयार्थीहरु जिल्ला बाहिर गएको भन्नुभयो । सामुदायिक र सस्थागत मध्ये कुन विद्यालयका विद्यार्थी बढी बाहिरिएका छन् र यसबाट शैक्षिक सत्रमा विद्यार्थी घट्ने सम्भावना कत्तिको देखिन्छ ?

    सस्थागत विद्यालयको तुलनामा सामुदायिक विद्यालयका बढी विद्यार्थी जिल्ला बाहिर गएको सूचनाहरु प्राप्त भएका छन् । सस्थागत विद्यालयमा स्थानीय विद्यार्थीको संख्या बढी र सामुदायिकमा कम रहेकाले यस्तो भएको हो । कोरोनाको कहरको विषम परिस्थितिका कारण अभिभावक रोजगारबिहिन हुन पुगेको र गाउँतिरै बस्ने, भक्तपुर नफर्कने मनस्थिति बनाएका कुरा पनि साथीहरुले सुनाइरहनु भएको छ । यसबाट विद्यार्थी घट्ने सम्भावना रहन्छ ।

    निजी विद्यालयहरुले विद्यार्थी भर्ना गर्ने र पढाइ शुरु गर्ने भन्दै आएका छन् नि ?

    त्यो भन्ने कुरा मात्र हो । देश नै लकडाउनमा रहेको अवस्थामा उहाँहरुलाई लकडाउन तोड्ने छुट छैन । विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोरोना भाइरस नियन्त्रणमा शैक्षिक क्षेत्रले थप जिम्मेवार र सचेत भएर निर्णयहरु गर्नुपर्ने हुन्छ । यथावस्थामा विद्यालय खुलेपनि अभिभावकले आफ्ना छोराछोरी विद्यालय पठाउने कुरा कल्पना गर्न सकिदैन । निजी विद्यालयले विद्यालय खोल्ने कुरा त पर जाओस सोच्नुसमेत हुँदैन ।

    निजी विद्यालय संचालकका छाता संगठन प्याब्सन र एनप्याब्सनले लकडाउन अवधीको पनि शुल्क तिर्न अपिल गरेका छन् । के अभिभावकले शुल्क तिर्नुपर्ने हो ?

    निजी विद्यालयको आर्थिक श्रोत विद्यार्थीहरुबाट प्राप्त हुने शुल्क भएकोले विद्यालयका शिक्षक कर्मचारीलाई तलब दिन शुल्क उठाउन पाउनुपर्ने उहाँहरुको माग हो । यस सम्बन्धमा शिक्षा मन्त्रालयले शुल्क अशुल नगर्न निर्देशन जारी गरिसकेको अवस्था छ । अहिलेको विषम परिस्थितमा निजी लगानीका विद्यालयहरूले भोग्नु परिरहेका समस्याहरूको विधिसम्मत निरूपणका लागि मन्त्रालयले सबै सरोकारवालाहरूसँग आवश्यक परामर्श तथा छलफल गर्ने बताएको छ । त्यसपछि मात्र शुल्कको बारेमा टुङ्गो लाग्ने हो । अहिलेको विषम परिस्थितिमा शुल्क लिन हतार गर्नु बुद्धिमानी होइन । यसले निजी विद्यालयकै साख गिराउँछ ।

    अहिले जुनरुपमा कोरोनागूजी फ़ैलाइएको छ, यसले बालबालिकामा कस्तो मनोबैज्ञानिक असर पुगेको छ ?

    अहिले बालबालिकालाई डर देखाउने नयाँ हाउँगूजीको रुपमा कोरोनागूजी फ़ैलाइएको छ । यो राम्रो होइन । सचेत गराउनु ठिकै हो तर त्रसित बनाउनु हुँदैन । यसले बालमनोविज्ञानमा नराम्रो असर गर्छ । सकारात्मक भाव पैदा गराउदै बालबालिकालाई सहज अनुभूति गराउनुपर्छ । घरपरिवार र समाजमा पनि बालबालिकाले सिक्ने कुरा धेरै हुन्छ । उनीहरुलाई यो बेला खाना बनाउने, करेसाबारीमा काम गर्ने लगायतका धेरै कुरामा व्यस्त राख्न सकिन्छ । राम्रा बाल साहित्य र ज्ञान विज्ञानका पुस्तक र इन्टरनेट खोजी बाट पढ्न लायक सामाग्री खोजेर आफ्ना बालबालिकालाई उपलब्ध गराउनुपर्छ । सरकारले उपलब्ध गराएको बैकल्पिक सिकाइसंग जोडिएर सिकाइ अघि बढाउँनसमेत प्रेरित गर्नुपर्छ ।

    बैकल्पिक सिकाई संग जोडिन असमर्थ विद्यार्थीलाई आफ्ना पाठ छुटेकोमा चिन्ता देखिन्छ । उनीहरुको चिन्ता कत्तिको जायज हो ?

    बैकल्पिक सिकाई संग जोडिन असमर्थ विद्यार्थीहरु चिन्तित हुनुपर्दैन । सरकारले विकल्पको रुपमा सिकाइलाई जोड्न खोजेको मात्र हो । नयाँ शैक्षिक सत्र शुरु भएको होइन । विद्यालयमा नियमित पढाइ शुरु भएपछि पाठ्यपुस्तक शुरु पाठबाटै पढाइ हुन्छन् ।

    विद्यालय क्वारेन्टाइन भएको भन्दै अभिभावक चिन्तित भएका छन् ? भक्तपुरमा विद्यालयको अवस्था कस्तो छ ?

    भक्तपुरमा कुनै पनि विद्यालयमा क्वारेन्टाइन बनाइएको छैन । यहाँ पर्याप्त पार्टी प्यालेस र होटल भएकाले त्यो आवस्यक पर्ला जस्तो पनि लाग्दैन । अर्को कुरा क्वारेन्टाइन बनाउने बित्तिकै विद्यालय असुरक्षित हुने होइन । अभिभावकको पनि अभिभावक सरकार भएकाले सरकार विद्यार्थीको स्वास्थ्यप्रति संवेदनशील छ । यस विषयमा चिन्ता नलिन हाम्राे अनुरोध छ ।

     

    प्रतिकृया दिनुहोस्

    मंगलवार बेलुकी गठबन्धनको बैठक बस्ने, मन्त्रिपरिषद् विस्तार गर्न छलफल गरिने

    मंगलबार सत्तारुढ गठबन्धनको बैठक बस्ने भएको छ । मन्त्रिपरिषद् विस्तारका लागि छलफल गर्न मंगलबार अपरान्ह...

    हस्तलिखित भित्रेपात्रोमार्फत नेपाल चिनाउँदै

    १९ भाषामा प्रकाशित मित्रवनको गुफा नामको बालउपन्यासका लेखक तथा चित्रकार धीरजनाथ अमात्य अद्वितीय छन् ।...

    नवलपरासीमा गाडिएको अवस्थामा बम भेटिए

    पूर्वी नवलपरासीको बिनयीत्रिबेणी गाउँपालिकाको सर्दीमा शनिवार बिहान बेवारिसे अवस्थामा बम फेला परेको छ । विनयी...

    माओवादी समाजवादीको एकता हल्ला मात्रै : बुढाथोकी

    नेकपा माओवादी समाजवादीका अध्यक्ष कर्णजीत बुढाथोकी ‘सुशील’ ले आफ्नो पार्टीको कसैसँग एकता नभएको बताएका छन्...

    Nepal Eco Panel has emerged as the best option for constructing school buildings

    Nepal Eco Panel has emerged as the best option for constructing school buildings quickly and...