भक्तपुर, १३ बैशाख २०८० नेपालका ६५ जिल्ला औलो रोगको जोखिममा रहेको छ । स्वास्थ्य कार्यालय भक्तपुरले विश्व औलो दिवसको अवसरमा मंगलवार आयोजना गरेको अन्तरक्रिया कार्यक्रममा तथ्यांक प्रस्तुत गर्दै नेपालका ६५ जिल्ला औलोको जोखिममा रहेको जानकारी दिइएको हो ।
स्वास्थ्य कार्यालय भक्तपुरका अनुसार औलोको जोखिममा परेका ६५ मध्ये पनि इलाम, झापा, मोरङ, धनुषा, महोत्तरी, सिन्धुली, बाँके, बर्दिया, चितवन, सर्लाही, नवलपरासी, कैलाली र कञ्चनपुर गरी १३ जिल्ला भने उच्च जोखिम रहेका जिल्ला हुन् ।
नेपालमा आर्थिक वर्ष २०७८÷७९ मा ३८ जनामा औलो संक्रमण देखिएको थियो भने ४५३ जना विदेशबाट आएका व्यक्तिमा औलो संक्रमण पुष्टि भएको स्वास्थ्य कार्यालयका दिपक अछामीले बताए । उनका अनुसार प्रस्तुत गरिएको तथ्यांक अनुसार मुलुकको ६५ जिल्ला औलो रोगको जोखिममा रहेका छन् ।
भक्तपुरमा औलोको बिरामी शुन्य
भक्तपुरमा औलोको बिरामीको संख्या शुन्य रहेको जानकारी स्वास्थ्य कार्यालयका दिपक अछामीले दिएका छन् । अछामिका अनुसार गत वर्ष एक जनामा औलो संक्रमण देखिएको अभिलेख भएपनि माइक्रोस्पोप परीक्षणले औलो पुष्टि हुन नसकेकाले भक्तपुरमा औलो संक्रमण शुन्य नै रहेको बताएका हुन् । उनले सो अभिलेख हटाउने प्रक्रियामा रहेको जानकारी दिए ।
उनले भक्तपुरसहित सोलुखुम्बु, ललितपुर, मनाङ, मुस्ताङ, डोल्पा, हुम्ला, कालीकोट, मुगु र सिन्धुपाल्चोक गरी १० जिल्ला भने औलोमुक्त जिल्लामा परेको तथ्यांक प्रस्तुत गरे । भक्तपुरमा औलोको संक्रमण शुन्य भएपनि जोखिम भने यथावत रहेको दावी उनले गरेका छन् ।
नेपालमा देखिएका औलो संक्रमणमा स्थानीय संक्रमित भन्दा आयातित संक्रमित बढी फेला पर्ने गरेको छ । आछमिले दिएको जानकरी आनुसार विभिन्न स्थानबाट बसाईं सरेर आउने, रोजगारीको सिलसिलामा आवतजावत गरिरहने मानिसबाट औलो संक्रमण हुन सक्ने जोखिम रहेको छ ।
संसारमा ४ सय जातका एनोफिलीज जातका लामखुट्टे भएपनि ६० जातमा मात्र औलोको परजीवि बाहक प्रमाणित भएका छन । नेपालमा हालसम्म ४३ जातका एनोफिलीज लामखुट्टे पाईएपनि एनोफिलीज मिनियम, एनोफिलीज फ्लुभियाटिसीयु, एनोफिलीज मायकुलाटस र एनोफिलीज एनुलारीज गरी ४ जातले मात्र औलो सार्ने गरेको छ ।
कार्यक्रममा स्वास्थ्य कार्यालयका प्रमुख वरिष्ठ जनस्वास्थ्य अधिकृत कृष्ण बहादुर मिजारले भक्तपुरमा औलोका बिरामी नदेखिए पनि सवाधानीका उपायहरु अपनाईरहेको जानकारी दिएका छन् । यसका लागि समय समयमा झुल वितरण, सचेतनामूलक कार्यक्रमलगायतका कार्यक्रमहरु चलिरहेको बताए ।
भक्तपुर नगरपालिकाको स्वास्थ्य प्रमुख डा. रत्नसुन्दर लासिवाले औलो मुक्त जिल्ला भए पनि सतकर्ता अपनाउन भने छाड्न नहुनेमा जोड दिएक्जा छन् । उनले भने, “रोग कुन बेला कुन खतरनाक भएर आउँंछ भन्नै सकिँदैन । त्यसैले सधै सर्तकता अपनाउनु पर्छ ।”
नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरका अध्यक्ष जगतकृष्ण प्रजापतिले आम नागरिकलाई औलोको बारेमा सचेतना फैलाउन र औलोको अवस्थाका बारेमा पुर्नताजगी गराउन समय समयमा छलफल, अन्तरक्रिया कार्यक्रम समूदायस्तरमा सञ्चालन गर्नुपर्ने सुझाव दिएका छन् ।
