जनस्वास्थ्य कार्यालय भक्तपुरले समुदायको लापरवाहीले जिल्लामा डेंगु रोगको जोखिम बढेको जिकिर गरेको छ । निर्माण कार्यका लागि टोलमा समिति बन्ने तर सरसफाइमा भने पर्याप्त ध्यान नदिने कार्यालयको गुनासो छ ।

डेंगुबारे नबुझ्नेले भन्दा बुझ्नेहरुले नै लापरवाही गरिरहेका जनस्वास्थ्य कार्यालय भक्तपुरका प्रमुख शान्तिराम खतिवडा बताउँछन् । मानिसहरुले गमलाका फूलसंगै लामखुट्टेका लार्भाहरु बढाइरहेका उनले बताए ।

आइतवार स्थानीय पत्रकारसंग कुरा गर्दै प्रमुख खतिवडाले यस्ता लामखुट्टेलाई बोटबिरुवाको रस चाहिने र जमेको सफा पानीमा मात्र अण्डा पार्ने जानकारी गराउदै बगैचा र फूलबारीमा पानी जम्न दिन नहुनेमा जोड दिए ।

एउटा बयस्क पोथी लामखुट्टेले एकपटकमा ५ सय वटा फुल पार्ने र प्रत्येक फुलबाट अर्को लामखुट्टेको जन्म हुने जानकारी दिंदै उनले संक्रमित लामखुट्टे नियन्त्रण नै डेंगु रोग नियन्त्रणको एकमात्र उपाय भएको बताए । लामखुट्टे नियन्त्रण प्रभावकारी नहुँदा रोग नियन्त्रणमा नआएको प्रमुख खतिवडाले प्रष्ट पारे ।

भक्तपुरमा यो वर्ष १ हजार ७ सय २९ जनामा संक्रमण भएको तथ्याङ्ग आफूहरुसंग आए पनि यो भन्दा तेब्बर बढी संक्रमित रहेका कार्यालयका डेंगु हेर्ने अधिकृत दिपक अछामीले जनाएका छन् । ”निजी अस्पतालका धेरै केश तथा मेडिकल र पोलिक्लिनिकका परिक्षणहरु हामीलाई जानकारी नै हुँदैन ।” उनले भने ।

किटको शुल्क बढी लिएर डेंगु परिक्षण गर्ने स्वास्थ्य सस्थाले डेंगु परिक्षण गरिरहेको जनस्वास्थ्य कार्यालयसंग लुकाउन खोज्ने भएकाले परिक्षणको सही तथ्याङ्ग संकलन गर्न नसकेको उनले बताएका छन् । स्वास्थ्य संस्थाहरुले रिपोर्ट नपठाए आफूहरुको तथ्यांक संकलन अपूरो हुने उनको भनाइ छ ।

कार्यालयले राखेको तथ्याङ्क अनुसार भक्तपुर र मध्यपुर थिमि नगरपालिकामा डेंगु संक्रमित बढी छन् । भक्तपुरमा ७ सय ८२ मा संक्रमण हुँदा मध्यपुर थिमिमा सो संख्या ४ सय ७७ छ । त्यस्तै सूर्यविनायकमा २ सय ५५ र चाँगुनारायणमा ६९ जनामा संक्रमण भएको अधिकृत अछामीले जानकारी दिए ।

परिक्षणबाट संक्रमण पुष्टि भएको जानकारी सम्बन्धित स्वास्थ्य संस्थाले जनस्वास्थ्य कार्यालयमा नदिने र अर्को तर्फ संक्रमितहरुले परीक्षण नगरेर पनि तथ्याङ्क प्रभावित बन्न पुगेको उनले बताएका छन् ।

सो अवसरमा नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरका उपाध्यक्ष सुन्दर शिल्पकारले आफू डेंगुको संक्रमणमा पर्दा पाएको दुख सुनाउदै डेंगु रोग नियन्त्रण प्रभावकारी बनाउन आग्रह गरेका थिए । कार्यक्रम नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरका अध्यक्ष जगतकृष्ण प्रजापतिको अध्यक्षतामा सम्पन्न भएको थियो । सो अवसरमा कार्यालयले वार्षिक कार्यक्रमबारे जानकारी गराएको थियो भने सहभागीहरुले वार्षिक क्यालेन्डरसहित कार्ययोजना बनाउन र उपलब्धी तथा चुनौतीहरुको दस्ताबेजीकरण गर्न सुझाव दिएका थिए । कार्यक्रममा ३ दर्जन पत्रकार सहभागी रहेका नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरका सचिव संजीप घिमिरे शुभचिन्तकले बताएका छन् ।

के हो डेंगु

डेंगु एक भाइरल रोग हो । यो पोथी लामखुट्टेको टोकाइबाट हुने गर्दछ । दोस्रो पटक लाग्ने डेंगू पहिलेको तुलनाम अझ बढी खतरनाक हुन्छ । त्यसैले संक्रमित लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नु नै देंगुबात बच्ने प्रमुख उपाय हो । यस्तो लामखुट्टेले प्राय: उज्यालोमै टोक्छ ।

यो रोगको संक्रमणकाल ३ देखि १०दिन रहन्छ । उच्च ज्वरो आउनु, टाउको दुख्नु,पेट दुख्नु,वाकवाकी लाग्नु,आँखाको गेडी दुख्नु, जीउ, जोनी दुख्नु, रातोरातो बिमिरा देखा पर्नु जस्ता लक्षण देंगीका लक्षण हुन् ।

डेंगु भएका बिरामीले प्रसस्त झोलिलो खाना खानुपर्छ । यो रोग लागिसकेपछि रोग प्रतिरोधात्मक क्षमता बढाउनु पर्ने प्रस्ट पार्दै प्रोटिनयुक्त पदार्थ बढी खानु भक्तपुर अस्पतालकी निर्देशक डा सुमित्रा गौतम सुझाउँछिन ।