भक्तपुर अस्पतालमा एम्बुलेन्सले धमाधम घाइते ओसार्दै थिए । डाक्टर, नर्स र स्वयंसेवक घाइतेको व्यवस्थापन र उपचारमा व्यस्त रहदा प्रहरी भने अस्पताल गेटबाहिर र भित्र रहेका उत्तेजित भिडलाई सम्हाल्ने प्रयास गर्दै थियो । अस्पतालमा केहीवेर तनाव भयो । केही समयपछि थाहा भयाे भूकम्प जाँदा कसरी घाइतेको उद्धार गरी उपचार गर्ने भनेर रिहर्सल गरिएकाे रहेछ ।

२०७२ वैशाख १२ गतेको महाभूकम्प स्मरण गर्दै भक्तपुर अस्पतालमा बुधवार आपतकालीन अभ्यास गरिएको हो । अस्पतालले सम्भावित भूकम्प प्रकोपको समयमा उपचार सेवालाई प्रभावकारी बनाउन पूर्वाभ्यास गरेको बताइएको छ ।

बुधवार मध्यान्ह १२ बजेदेखि एम्बुलेन्सले एकाएक दर्जनौं घाइते ओसारेर अस्पताल ल्याइपुर्याएपछि अस्पताल परिसरमा निकै कौतुहलता छाएको थियो । ३ दर्जन घाइते अस्पतालमा आएपछि बिरामी र कुरुवामा मात्र होइन, स्थानीयमा समेत सन्त्रास फैलिएको थियो । घाइतेको उपचारमा चिकित्सक र अस्पताल स्टाफको हतारोले मानिसहरुमा दुर्घटनाको कारण र घाइतेको अवस्थाबारे चासो बढिरहेको थियो ।

नेपाली सेना, प्रहरी, रेडक्रस र आरएनए १६ का उद्धारकर्ताहरुले भूकम्पका कारण च्वंगा गणेश नजिक दुर्घटनामा परेको बसबाट मानिसहरुलाई उद्धार गरी अस्पताल ल्याइपुर्याइएका थिए । बसको फलाम काटेर उद्धार गरेका घाइतेलाई उपचारका लागि अस्पातल ल्याइएको आरएनए १६ का आपतकालीन उद्धारक अरुण सैजूले जानकारी गराए । तर, यो एउटा आपतकालीन अवस्थाको काल्पनीक दृश्य मात्र थियो ।

”सम्भावित भूकम्पको अवस्थामा अस्पतालले पुर्याउने सेवाको अवस्था ड्रिलले उजागर गरिदिएको र यसलाई अनुभवको रुपमा लिएर कमजोरीलाई सुधार्ने र आपतको अवस्थामा प्रभावकारी उपचार सेवाको बिकास गर्ने उदेश्यले ड्रिल अभ्यास गरिएको अस्पतालकी निर्देशक डा सुमित्रा गौतमले जानकारी गराएकी छन ।

७ जना घाइतेलाई आइसीयुमा र १० जनालाई वार्डमा राखेर उपचार गरिएको उनले जानकारी गराइन । ४ जनालाई शल्यक्रिया गर्नुपरेको थियो । २ जनाको ज्यान गएपछि र घाइतेको अवस्था हेर्न पाउनुपर्ने आफन्तको मागले अस्पताल परिसर तनावग्रस्त बन्न पुगेको भएपनि अस्पताल प्रशासन र प्रहरी प्रशासनको प्रयासले स्थिति नियन्त्रणमा आएको र उपचारमा कुनै अवरोध नभएको डा गौतमले जानकारी गराइन् ।

विपदको समयमा केकस्ता अप्ठ्यारा सामना गर्नुपर्छ भन्ने पूर्व जानकारी अस्पतालका चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी र कर्मचारीले पाएका र सम्भावित प्रकोपको समय यसले उपचार व्यवस्थापनमा अनुभव र आत्मबल मिल्ने उनले बताइन् ।

करिब ३ घण्टाको ड्रिल पछि अस्पतालले त्यसको समीक्षा समेत गरेको छ । शुरुमा आत्तिए पनि पछि आफूहरु लयमा आएको डा अङ्कुर पौडेलले प्रष्ट पारे । यसले आफूहरुलाई धेरै ज्ञान दिएको अपरेशन इन्चार्ज हरि कोजुको भनाइ छ । ड्रिलले प्रकोपको समयमा उपचार व्यवस्थापन गर्न आट प्रदान गरेको सहभागीहरुले प्रतिक्रिया दिएका छन् । अस्पतालले अभ्यासबाट सिकाउने कार्यलाई निरन्तरता दिने अस्पताल संचालन एवं व्यवस्थापन समितिका अध्यक्ष रमण कायस्थले प्रतिवद्धता प्रकट गरेका छन् ।

भक्तपुर अस्पतालले ९ वर्ष अघिको महाभूकम्पको स्मरण गराएको बताउदै नेपाल पत्रकार महासंघ भक्तपुरका सचिव संजीप घिमिरे शुभचिन्तकले अस्पतालको अभ्यासले विपदको बेला अस्पतालको सेवाप्रति ढुक्क हुन सक्ने अवस्था सिर्जना गरेको बताए ।

भक्तपुर अस्पतालमा रहेर ड्रिलको सम्पूर्ण अवधीभर अवलोकन गरेकी भक्तपुर जिल्लाकी प्रमुख जिल्ला अधिकारी रोशनीकुमारी श्रेष्ठले अस्पतालको प्रयासको प्रशंसा गरेकी छन् । यसले अस्पतालको वर्तमान अवस्था र सुधार गर्नुपर्ने कुरा थाहा भएको भन्दै प्रजिअ श्रेष्ठले अस्पतालको सेवालाई विपदको समयमा थप प्रभावकारी बनाउन यसले मद्दत मिल्ने बिश्वास व्यक्त गरिन् ।

प्रजिअ श्रेष्ठले स्थलगतरुपमा र सीसी क्यामेराबाट अस्पतालको उपचार सेवाको अवस्था अवलोकन गर्दै आवश्यक समन्वय र निर्देशन दिएकी थिइन् । यसले आफूलाई पनि धेरै कुरा सिकाएको उनले बताइन । भक्तपुर अस्पतालले आयोजना गरेको ड्रिलको संयोजन आरएनए १६ का प्रमुख एवं आपतकालीन उद्दारक अरुण सैजूले गरेका थिए ।