शिक्षा, विज्ञान तथा प्रविधि मन्त्री गिरिराजमणि पोखरेलले देशमा सास्कृतिक आन्दोलन आवश्यक रहेको बताएका छन् । देशमा पटक पटक राजनीतिक आन्दोलन सफल भएपनि ससक्त सास्कृतिक आन्दोलन हुन नसकेकोमा मन्त्री पोखरेलले दु:ख व्यक्त गरे ।

शनिवार सानोठिमीमा प्रगतिशील लेखक एवं कथाकार रोहित दहालद्वारा लिखित पुस्तक ‘विष्णुका अवतार-मार्क्सबादी विश्लेषण’ को बिमोचन गर्दै मन्त्री पोखरेलले पुस्तकले सास्कृतिक क्रान्तिको बहस थालेको बताए । धर्मका ठेकेदारहरुले मिथकको प्रयोग गरेर पूर्वीय दर्शनलाई पछाडि पारेको भन्दै मन्त्री पोखरेलले लेखक दहालको पुस्तकले बहसको प्रारम्भ गरेको बताएका थिए ।

मार्क्सबाद विज्ञानको पनि विज्ञान भएको भनेका पोखरेलले मार्क्सबाद बिनाको शिक्षा बैज्ञानिक बन्न नसक्नेमा जोड दिए । उक्त अवसरमा शिक्षा मन्त्री पोखरेलले शिक्षा विज्ञानसंग जोड्न आफू लागिपरेको जिकिर गर्दै पूजा र मन्त्रले पछाडि पारेको योग र आयुर्वेदलाई बिकाश गर्न सरकारले योगमाया विश्वविद्यालय स्थापनाको तयारी गरेको खुलासा गरे ।

कार्यक्रममा मन्त्री पोखरेलले अहिलेका बालबालिकाहरु इन्टरनेट र टिभीमा रम्ने र त्यहाँबाट देखाइने काल्पनिक कथाले उनीहरुको बालमनोविज्ञानलाई रुढीबादी बनाउने खतरा प्रति चिन्ता व्यक्त गरे । उनले बैज्ञानिक चेत सहितका बाल कार्यक्रमको आवश्यकता औल्याउदै बालबालिकामा पठन सस्कृति बढाउनुपर्ने समेत बताए ।

पुस्तक बिमोचन कार्यक्रममा प्रगतिशील लेखक एवं कथाकार रोहित दहालद्वारा लिखित पुस्तक ‘विष्णुका अवतार-मार्क्सबादी विश्लेषण’ माथि टिप्पणी गर्दै नेकपा भक्तपुरका सचिव समेत रहेका प्रगतिशील लेखक डीपी ढकालले पुस्तक भौतिकबादी धारबाट लेखिएकोले विष्णुका अवतारलाई लेखकले बडो मिहिनेतका साथ भौतिकबादसंग जोडेर व्याख्या गरेको बताए ।

मनुले धर्ममा आलोचना गर्ने नास्तिकलाई देश निकाला गर्ने सिफारिस गरेको प्रसंग उल्लेख गर्दै ढकालले आलोचना बन्देज हुँदा धर्मले प्रगती गर्न नसकेको बताए । बैज्ञानिक तर्कहरु दिंदै विष्णुका अवतार बारेका रुढीबादी भ्रम खारेज गर्ने प्रयास गरेको भन्दै ढकालले लेखकको प्रसंशा समेत गरे । खोज र तथ्यहरुमा अझै घोत्लिएको भए पुस्तक थप विश्वसनीय बन्न सक्ने अवस्था रहेको औल्याउदै टिप्पणीकार ढकालले आगामी दिनमा थप पुस्टि सहितको परिमार्जित सस्करणका लागि लेखकलाई शुभकामना पनि दिएका थिए ।

उक्त अवसरमा अर्का टिप्पणीकार रहेका प्रगतिशील साहित्यकार एवं अधिवक्ता मनोहर लामिछानेले लेखकले धर्मको नाममा व्याख्या गरिएका विष्णुका अवतारमाथि निर्मम आलोचना गरेको बताए । लेखकले विष्णुका अवतारलाई मानव सभ्यताको विकाशक्रम संग जोडेर तथ्यपूर्ण कृती तयार पारेको उनको भनाइ छ ।

नेपाल बुद्धिजीवी परिषदको आयोजनामा भएको उक्त कार्यक्रमको अध्यक्षता प्राध्यापक उमेश लम्सालले गरेका थिए । कार्यक्रममा लेखक दहालले सस्कृतीलाई अन्धविस्वास बाट अलग गरेर बैज्ञानिक ढंगले अंगाल्नुपर्ने आवश्यकता औल्याउदै आफ्नो पुस्तक त्यसको लागि उपयुक्त औजार बन्न सक्ने विस्वास व्यक्त गरे ।

शनिवार विमोजित लेखक दहालको पुस्तक ‘विष्णुका अवतार-मार्क्सबादी विश्लेषण’ उनको पाचौ कृती हो । लेखकले यस अघि इस्पातले बनेका मान्छेहरु, पैतालाले थिचेको देवता लगायत पुस्तक प्रकाशन गरिसकेका छन् । ग्रामिण विकाश र अर्थशास्त्रमा स्नातकोत्तर गरेका दुवाकोट निवासी लेखक दहाल सिटिइभिटिका कर्मचारी समेत हुन ।

दुई खण्डमा विभाजित ‘विष्णुका अवतार-मार्क्सबादी विश्लेषण’ ९० पृष्ठको छ । यसको बजार मूल्य २ सय ५० रुपियाँ रहेको प्रकाशक खेमनाथ खतिवडाले बताए ।